کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
کالیبراسیون تجهیزات پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است. به این دلیل که این ابزار و تجهیزات با جان و سلامت انسان ها طرف می باشند. بنابراین حتما باید کالیبره گردند
نحوه کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
اکثر تجهیزات پزشکی مورد استفاده در آزمایشگاه ها ممکن است بعد از مدتی کار کردن دچار تغییراتی در نتایج اندازه گیری خود شوند. بنابراین برای برطرف کردن این مشکلات باید در دوره مشخصی بر روی تجهیزات پزشکی تست کالیبراسیون صورت گیرد. در زمان کالیبراسیون دستگاه تست شده و اگر چنانچه مقادیر به دست آمده از آن مغایر با مقدار استاندارد باشد، نیاز است تا دستگاه قبل از استفاده مجدد حتما کالیبره شود.
کالیبراسیون تجهیزات پزشکی باید طی زمان بندی دقیق و به شکل دوره ای انجام شود. اگر تجهیزات و دستگاه های پزشکی کالیبره نشوند استفاده از آن ها با خطرات زیادی همراه بوده و جبران ناپذیر می باشد. از آنجایی که تجهیزات و لوازم پزشکی برای نمونه گرفتن و بررسی وضعیت بیماران استفاده می شوند کالیبراسیون آن ها دارای اهمیت زیادی می باشد.
تجهیزات پزشکی نیازمند کالیبراسیون
همانطور که گفتیم کالیبراسیون تجهیزات پزشکی از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. اما کدام دستگاه ها نیازمند کالیبراسیون می باشند؟ باید گفت به طور کلی تجهیزات و وسایل پزشکی که باید کالیبره شوند عبارتند از:
تجهیزات پزشکی بررسی کننده شرایط بیمار.
تجهیزات پزشکی که برای درمان نیازمند اعمال انرژی خروجی مشخصی هستند.
دستگاه هایی چون شنوایی سنج، دستگاه دماسنج، دستگاه نوار قلب، مانیتور BD، اسیلوسکوپ، شبیه ساز SPO2، دستگاه تنظیم کننده اکسیژن، دستگاه آنالیز کننده ضربان ، شبیه ساز قلب جنین. انواع مختلف مانومترهای فشار، سیستم های برودتی و حرارتی، دستگاه های اندازه گیر و نیز آنالیز کننده پارامترهای خونی، ترازوهای دیجیتال و مکانیکی اطفال، نوزاد و بزرگسال. تجهیزات و ابزار تصویربرداری، سیستم های میکروهماتوکریت، سروفیوژ، سانتریفیوژ ساده و یخچال دار.
انواع برچسب کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
بعد از انجام کالیبراسیون تجهیزات پزشکی بر روی دستگاه های کالیبره شده برچسب هایی چسبانده می شود. این برچسب ها وضعیت کالیبراسیون دستگاه را تعیین می کنند. معمولا برچسب ها در سه رنگ موجود می باشند.
برچسب سبز رنگ
برچسب های سبز رنگ بعد از کالیبره شدن دستگاه روی آن قرار می گیرند. روی برچسب تاریخ انجام کالیبراسیون و نیز تاریخ انقضا آن قید گردیده است.
برچسب نارنجی
برچسب نارنجی مناسب تجهیزاتی است که به کالیبراسیون نیازی ندارند. این تجهیزات با استفاده از برچسب نارنجی مشخص می شوند.
برچسب قرمز
گاهی اوقات با وجود اینکه زمان کالیبراسیون دستگاه فرا رسیده است، اما ممکن است به دلایلی امکان انجام آن وجود نداشته باشد. در این هنگام از برچسب قرمز استفاده نموده تا مشخص کنیم زمان کالیبره کردن دستگاه رسیده اما صورت نگرفته است. هنگام برطرف شدن مشکل به جای برچسب قرمز، برچسب سبز را جایگزین خواهیم کرد.
عوامل موثر در زمان بندی کالیبراسیون
کالیبراسیون تجهیزات پزشکی باید به صورت دوره ای و مرتب صورت گیرد. عوامل مختلفی در تعیین این زمان می تواند اثرگذار باشد. این موارد عبارتند از: شناخت کافی از کارکرد دستگاه، تغییرات شرایط محیطی مثل دما و رطوبت، میزان عمر مفید دستگاه، نحوه نگهداری از دستگاه، داده های حاصل از کالیبراسیون های قبلی، پیشنهاد کارخانه سازنده مبنی بر انجام کالیبراسیون.
علت اهمیت کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
کالیبراسیون تجهیزات پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا ابزار و تجهیزات بیمارستانی و پزشکی با سلامت و جان افراد سر و کار دارند. بنابراین کیفیت و دقت آن ها همواره باید با یک مرجع استاندارد مورد سنجش قرار گیرد. سنجش با یک مرجع استاندارد سبب می شود تا یک ملاک و معیار معتبر برای این کار داشته باشید. به طور معمول استاندارد ۹۰۰۰ در ارتباط با برخی از تجهیزات پزشکی کاربرد دارد.
در صورتی که برای کالیبراسیون تجهیزات خود هزینه نکنید، باید بعد از گذشت مدت زمانی هزینه هایی چون از دست رفتن قطعات یا مشکل در کارایی آن ها و در نهایت از بین رفتن اعتبار مراکز خود را پرداخت کنید.
بررسی تجهیزات پزشکی از نظر کالیبراسیون
تجهیزات پزشکی از نظر کالیبراسیون به طور کلی به چند دسته تقسیم می گردند:
دسته اول
تجهیزات و دستگاه هایی که فقط به وسیله شرکت های تولید کننده قابل صحت سنجی و کالیبراسیون می باشند. این تجهیزات تخصصی بوده و تنها توسط همان شرکت تولیدکننده برچسب مربوط به کالیبراسیون روی آن ها ثبت می شود. البته گاهی این کار به وسیله شرکت های نمایندگی صورت می‌گیرد.
دسته دوم تجهیزات
بعضی از تجهیزات و دستگاه ها نیز با اینکه تخصصی هستند و باید به وسیله شرکت های تولید کننده یا نمایندگی ها کالیبراسیون شوند، اما کالیبراتور آن ها در کشور وجود ندارد. همانند دستگاه های EEG و EMG.
دسته سوم
بعضی از دستگاه ها در آزمایشگاه کالیبراسیون موجود در بیمارستان ها قابل کالیبر شده شدن هستند، همانند دستگاه ECG.
دسته چهارم تجهیزات
بعضی از دستگاه ها نیز با وجود اینکه می توان آن ها را در آزمایشگاه کالیبراسیون موجود در بیمارستان کالیبره کرد، اما به علت نبود دستگاه کالیبراتور در بیمارستان، آن را به مراکز خارج از مرکز درمانی فعلی انتقال داده و در آزمایشگاه های آن مراکز کالیبره می کنند.
تجهیزات کالیبراسیون
دستگاه ها و ابزار مورد استفاده در کالیبراسیون تجهیزات پزشکی در یک دسته بندی کلی به چند قسمت تقسیم می شوند: دستگاه شبیه ساز، دستگاه های مورد استفاده در اندازه گیری نمودن پارامترهای فیزیکی، دستگاه های کالیبراسیون و تست تجهیزات و ابزار پزشکی، نرم افزارهای مورد استفاده برای مدیریت تجهیزات پزشکی.
مزایای کالیبراسیون تجهیزات پزشکی
گاهی اوقات دیده می شود کالیبراسیون تجهیزات پزشکی در بعضی از بیمارستان ها و مراکز درمانی نادیده گرفته می شود. کار کالیبراسیون هم چنین بوسیله یک شرکت کالیبراسیون معتبر و توسط کارشناسان آن ها صورت می گیرد. اما اهمیت کالیبراسیون این تجهیزات و مزایای کالیبره نمودن آن ها چیست؟
کم شدن خطرات احتمالی و حفظ ایمنی
هر دستگاهی بعد از مدتی کار می تواند خطاهایی داشته باشد. در صورتی که این خطاها نادیده گرفته شود، باید هزینه های اضافی را پرداخت نمایید. البته در رابطه با ابزار و تجهیزات پزشکی این مسئله کمی متفاوت است. اگر دستگاه پزشکی دچار مشکل و یا خطا شود خسارت های جانی نیز علاوه بر خسارت های مالی در پی خواهد داشت.
کم شدن خطاهای با هزینه بالا
با کالیبراسیون دقیق و دائمی تجهیزات پزشکی از پرداخت هزینه های تعویض و تعمیر ابزار پزشکی در امان می مانید.
افزایش عمر مفید و زمان استفاده از ابزار و تجهیزات
اگر به طور منظم و پیوسته تجهیزات پزشکی کالیبره شوند، زمان استفاده از آن ها و عمر مفیدشان نیز افزایش خواهد یافت.
افزایش رضایت بیماران
عملکرد نادرست تجهیزات و ابزار می تواند نارضایتی بیماران را در پی داشته باشد. در صورتی که تعداد نارضایتی ها افزایش یابد، تعداد بیماران نیز کم خواهد شد. بنابراین مهم ترین مسئله در این زمینه جلب رضایت بیمار می باشد.
