کالیبراسیون فلومتر
در این مقاله نگاهی به کالیبراسیون فلومتر و اهمیت آن در صنایع خواهیم داشت. فلومتر مغناطیسی، مستر، مکانیکی نیز از جمله مواردی است که این نوشتار به آن اشاره میشود.
کالیبراسیون فلومتر چیست ؟
کالیبراسیون فلومتر در بسیاری از صنایع یک ابزار اندازه گیری است. از این وسیله برای اندازه گیری و سنجش میزان مایعاتی که از لولهها با جنسهای متفاوت عبور میکند، استفاده میشود. این امکانات آزمایشی از انواع گوناگونی برخوردار میباشد. اما در هر صورت قصد و نیت همه آنها سنجش مایع و سیالات عبوری از یک لوله با اندازه های معین در محدوده زمانی خاص است. این دستگاه برای این که بتواند به خوبی از پس وظایف خود برآید، لازم است،
دقت بسیار بالایی در اندازه گیری داشته باشد. هنگام تهیه دستگاه دبی سنج، حتما دقت کنید که عددی را که میزان دقت دستگاه را نشان میدهد، روی بدنه آن درج شده باشد. این میزان دقت، معمولا به صورت %FS است که مفهوم درصد از معیار کلی را نشان میدهد. به عنوان مثال، چنانچه دقت سنجش یک دستگاه فلومتری یک درصد اف اس باشد، به این معنی است که این وسیله، به میزان بالاتر یا پایینتر از یک درصد، ممکن است دچار خطا شود.
چنانچه کالیبراسیون فلومتر به خاطر فاکتورهایی مانند گذشت زمان، نوسان دمای محیط و مایع، ضربههای مکانیکی و الکترونیکی و دیگر موارد دچار افزایش خطا گردد، نیاز به کالیبراسیون احساس خواهد شد. در این شرایط به اصطلاح گفته میشود، دستگاه از کالیبره خارج شده است. در این صورت، با نظر به شیوههای مرسوم کالیبره و با کمک از فلومترهای مرجع میتوان ابزار اندازه گیری دبی را کالیبراسیون کرد. اغلب هر دستگاه از چند جهت مختلف مورد بررسی و آزمون قرار میگیرد. تمامی این موارد در گواهینامه کالیبراسیون دستگاه ذکر میشود. چنانچه با ما تا انتهای این متن همراه باشید، به اقسام مختلف فلومترهایی که در صنایع انجام میشود، اشاره خواهیم کرد.
اطلاعاتی درباره کالیبراسیون فلومتر مرجع
دبی سنج مرجع به دستگاهی اطلاق میشود که بوسیله سازمان تایید صلاحیت ایران، دارای گواهی کالیبراسیون فلومتر مرجع باشد. با نظر به این که عدد سنجش در این ابزارها کامل دقیق می باشد، لذا میتوان از آنها برای تصحیح دیگر ابزارها کمک گرفت.
فلومترهای مغناطیسی
کالیبراسیون فلومتر مغناطیسی بر مبنای اندازه گیری شار مغناطیسی در پیرامون محیط لوله قادر است میزان سرعت مایع را ارزیابی کند. در برخی از موارد به خاطر عوامل بیرونی مانند نوسان دما، ضربه های مکانیکی و حتی الکترونیکی و .. میزان به وجود آمدن شار مغناطیسی دچار تغییراتی میشود. برای همین، این ابزار را بوسیله کالیبراسیون مرجع مورد سنجش قرار میدهند. تا ضریب خطای آن مشخص شود. پس از بررسیها، خطای دیده شده را به وسیله تنظیمات داخلی ابزار مشخص میکنند. پس از این که خطای دستگاه تنظیم شد، دبی سنج یک بار دیگر میزان خطا را آزمایش میکند تا اطمینان صد درصدی حاصل آید.
فلومترهای مکانیکی
کالیبراسیون فلومتر از مرسومترین و با صرفهترین انواع فلومترهای آبی است. دبی، بوسیله چرخش توربین با یک شانت ارزیابی میشود. گاهی نیز دبی را با کمک پروانه یا چرخ پرهای مورد آزمون قرار میدهند. نحوه کار این نوع فلومترها، به این گونه است که سنجش سرعت جریان آب با کمک لولهای است یک پیستون یا توربین را به حرکت وا میدارد. سرعت به حرکت در آمدن حجمی آب هماهنگ با سرعت چرخش پرههای توربین میباشد. چنانچه بخواهیم، معایب این نوع فلومترها را برای شما بازگو کنیم، همین نکته بس که وقتی آب دیگر تمیز نیست و در بردارنده ذره هایی بزرگ است، این احتمال وجود دارد که دستگاه گیر کند . همین مساله باعث میشود تا هزینههای تعمیر و بازسازی و نگهداری از آن افزایش پیدا کند. ناگفته نماند، وقتی جریان آب کم باشد، این نوع فلومترها کارایی خود را از دست میدهند.
کالیبراسیون فلومتر ورتکس
کالیبراسیون فلومتر آبی ورتکس، از چرخشهای ایجاد شده از یک حسگر غوطه ور در جریان کمک میگیرد. چرخشهای حاصل از آب، نیروی طبیعی است که هنگامی که مایعی از یک سد عبور میکند، تشکیل میشود. در فلومترهای گردابی، زمانی که هر گرداب به حرکت در میآید، یک حسگر از یک سو به سمت دیگر خم میشود و فرکانسی ایجاد میکند که بیرونی است و به صورت مستقیم با سرعت حجمی جریان آب، در تناسب است. این فلومترها، از آنجا که چند متغیره هستند، قادرند تا پنج متغیر فرآیند را مورد سنجش قرار دهند. مانند : دما، فشار، جریان جرمی، دانسیته و بالاخره سرعت حجمی جریان. قابل ذکر است، این فلومترها روی لوله های سایز بزرگ، کارایی بسیار خوبی خواهند داشت.
کالیبره کردن سیگنال خروجی
در کالیبراسیون فلومتر، ابزارهای سنجش، ضمن نمایش عدد اندازه گیری شده انواع سیگنالهای خروجی را نیز نشان میدهد. این وضعیت مبتنی بر نوع طراحی و نیاز دستگاه است. درباره این سیگنالها می توان به این موارد اشاره کرد:
- چهار الی بیست میلی آمپر،
- RS485،
- صفر الی پنج ولت،
- HART،
- و غیره.
در کالیبراسیون فلومتر، این سیگنالها به کمک ابزارهای سنجش مانند ولت متر، آمپرمترهایی با دقت بالا و مبدلهای سیگنال، سیگنال خروجی را مورد ارزیابی قرار میدهند.
فلومتر و خدمات آن
کالیبراسیون فلومتر مایعات در انواع گوناگون مایعات و گازها قابلیت اندازه گیری دارد. سنجش به شکل جرمی و حجمی پذیرفته میشود و هر کدام از آنها مکانیزمهای خاص را داراست. به برخی از این روشها در متن بالا اشاره شد. همانطور که میدانید، دبی سنج ها بعد از ساخت لازم است حتما به واحد کالیبراسیون سپرده شود تا با معیارهای استاندارد مطابقت داده شوند. اغلب تولیدکنندگان و طراحان دبی سنج ها، ادوات و ابزار کالیبراسیون را به آزمایشگاههای مربوطه میفرستند . گاهی نیز برخی از دارندگان این دستگاهها، خودشان دست به کالیبراسیون میزنند. با این همه استانداردها میتواند برای هر دستگاهی متفاوت ارزیابی شود. ناگفته نماند فلومترها را میتوان به صورت دورهای نیز کالیبره کرد. همانطور که میدانید تمامی دستگاههایی که در حال استفاده میباشند، لازم است هر چند وقت یک بار مورد بررسی و آزمون قرار بگیرند. این عمل برای جلوگیری از خطا و اشتباهات احتمالی میباشد.
کالیبراسیون فلومتر مستر چیست ؟
کالیبراسیون فلومتر روشی است که بر مبنای معیارهای بین المللی انجام میشود. دستگاه مورد نظر را دستگاه مستر انجام میدهد. هنگامی که مقدار ثابتی از سیال در حرکت است، نتیجههای بدست آمده را ثبت و دریافت میکنند. بدین ترتیب دستگاه موردنظر را کالیبراسیون می کنند تا با دستگاه مستر مطابقت داشته باشد.
کاربرد پیستون پروور در کالیبراسیون فلومتر
در کالیبراسیون فلومتر، پیستون پروور یک ابزار استوانه ای است که قطر داخلی مشخصی دارد. از مقایسه قرار دادن دستگاه مورد نظر و این پیستون، طی عملیات ویژه ای، کالیبراسیون انجام می شود. این پیستون پروور در ابزارهایی که نیازمند دقت بالایی است، مورد استفاده قرار میگیرد. مثلا در فلومترهای التراسونیک از این ابزار بسیار کمک میگیرند.