کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی
1- خلاصه محتوا (20 تا 30 کلمه) کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی برای کاهش و یا حذف کردن خطاهای بدست آمده از دستگاه می باشد. انجام منظم و دوره ای کالیبراسیون سبب کاهش هزینه ها می شود.
دستورالعمل کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی
کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی با هدف کاهش و یا حذف نمودن خطای ارقام حاصل از یک دستگاه مشخص و برای تمامی رقم های پیوسته و در طی یک طیف می باشد. کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی به صورتی است که یک ابزار آزمایشگاهی را با یک استاندارد مرجع مقایسه می نماید. کالیبراسیون صحیح باید از استانداردی که قابل پیگیری توسط NIST است، بهره ببرد. هنگامی که تجهیزات آزمایشگاهی به منظور کالیبره شدن فرستاده می شوند، اگر از کالیبره بودن فاصله داشته باشند، باید تعمیر شده و به حالت کالیبره بازگردند.
حالت های انجام کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی
کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی در دو حالت کلی انجام می شود:
ابزار و تجهیزاتی که نیاز به اصلاح خطا دارند
ابزار و تجهیزات در واحدهای مشابه با هم با استانداردهای قابل پیگیری و مرجع خوانده می شوند. هدف از انجام کالیبراسیون ابزار پزشکی کشف و حذف هر نوع خطا بر روی نیمه هادی ها در میکرومترها می باشد.
ابزار و تجهیزاتی که اندازه گیری آن ها جانشینی برای سایر اندازه گیری هاست
این تجهیزات به نسبت استانداردهای مرجع در واحدهای مختلفی قرائت مقدارها را انجام می دهند. هدف از این کالیبراسیون تبدیل نمودن قرائت های حاصل از ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی به واحدهای مورد نظر می باشد.
چرا کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی ضروری است؟
در تمامی پژوهش های علمی و نیز صنایع اعداد و داده های حاصل از آزمایش تعیین کننده نتیجه آزمایش هستند. در نتیجه در آزمایشگاه به منظور به دست آوردن نتایج قابل اعتماد از تجهیزات و ابزار پیچیده و گرانقیمت استفاده می شود. بنابراین در صورت کالیبره نشدن ابزار و تجهیزات زحمات شما از بین خواهد رفت.
کالیبراسیون دوره‌ای و مطابق با برنامه ریزی ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی برای استفاده بهینه از آنها بسیار پر اهمیت می باشد. نگهداری و کالیبراسیون درست این تجهیزات تضمین‌کننده نتایج بدست آمده می باشد.
مزایای کالیبراسیون منظم تجهیزات آزمایشگاهی
کالیبراسیون منظم دارای مزیت هایی است از جمله:
صرفه جویی در منابع مالی
اگر تجهیزات آزمایشگاهی کالیبره نشوند نتایج حاصل از آن ها بی معنی خواهد بود، زیرا آزمایش ها بر طبق اندازه گیری های اشتباه پیش خواهند رفت. مواجه شدن با نتایج بی معنی سبب می گردد تا مجبور به توقف فرآیند شوید. هر چه زمان بیشتری طول بکشد تا اشتباهات اصلاح گردند، هزینه زیاد تری نیز در بر خواهد داشت. در صورتی که ابزار کالیبره گردند این مشکلات را نخواهند داشت.
بالا رفتن سطح ایمنی
در تمامی آزمایشگاه ها رعایت اصول ایمنی دارای اهمیت زیادی است. در برخی آزمایشگاه ها این موضوع از اهمیت بالاتری برخوردار خواهد بود. مثلا کاربری که با مواد شیمیایی و فرار و جریان های الکتریکی سر و کار دارد، کوچکترین تغییری در اعداد حاصل می تواند جان او را تهدید کند. با کالیبراسیون برنامه ریزی شده تجهیزات، نتایج بدست‌آمده قابل اطمینان بوده و ایمنی افراد تامین خواهد شد.
افزایش طول عمر تجهیزات
دقت دستگاه ها به طور معمول با گذر زمان کاهش می یابد. محیط استفاده دستگاه نیز در این مسئله اثر گذار می باشد. البته باید گفت بسیاری از قرائت های نادرست از دستگاه به سبب آسیب دیدن آن نیست، این مشکل تنها با کالیبراسیون برطرف خواهد گردید. کالیبره کردن تجهیزات سبب می شود تا به استاندارد خود برگردند. بنابراین استفاده از آنها ادامه خواهد داشت.
دریافت گواهینامه برای تجهیزات
داشتن گواهینامه کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی از مسائل مهم برای ادامه فعالیت در اکثر صنایع می باشد. برای دریافت این گواهینامه باید به شرکت کالیبراسیون (که از نهادهای نظارتی و سازمان ملی استاندارد برای صدور گواهینامه مجوز لازم را دارند)، درخواستی را به منظور خدمت مدنظر خود ارسال کنید. کارشناسان مشغول در این شرکت ها دستگاه های شما را بر طبق استانداردها و قوانین کالیبره می کنند و بعد از آن گواهینامه اعطا خواهند نمود. البته این گواهینامه ها دارای تاریخ انقضا مشخص بوده و توصیه می شود قبل از اتمام تاریخ مورد نظر اقدامات لازم را برای به دست آوردن گواهینامه انجام دهید.
چه زمانی تجهیزات آزمایشگاهی را کالیبره کنیم؟
زمانبندی کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی به میزان استفاده از دستگاه، مشخصات آن و محیطی که در آن استفاده می شوند بستگی دارد. برای کالیبره کردن تجهیزات آزمایشگاهی باید یک برنامه ریزی منظم داشته باشید. سرعت کاهش دقت دستگاه ها و استفاده از آنها تعیین کننده مدت زمان بین کالیبراسیون می باشد. در صورت مشاهده نمودن داده های مشکوک بهتر است مجددا دستگاه کالیبره گردد. با کالیبراسیون ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی بر طبق برنامه و زمان بندی علاوه بر کاهش احتمال خطا در دراز مدت، می توانید در سرمایه خود صرفه جویی قابل ملاحظه ای داشته باشید. همچنین به افزایش طول عمر دستگاه های خود کمک کنید.
آزمایشگاه کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی در اصفهان
یک آزمایشگاه کالیبراسیون اعتباردهی شده در برقرار نمودن قابلیت ردیابی نتایج حاصل از اندازه گیری نقش مهمی را بازی می کند. آزمایشگاه در واقع قسمتی از سیستم اندازه گیری ملی به شمار می رود. اعتبار دهی در واقع همان تایید رسمی صلاحیت فنی آزمایشگاه های مورد آزمون و کالیبراسیون آنها می باشد. این کار بر عهده سازمان های اعتباری است. این سازمان ها معمولا به شکل دوره ای روی آزمایشگاه ها نظارت نموده تا از معتبر بودن آزمون های صورت گرفته و کالیبراسیون آنها مطمئن گردند.
فرآیند اعتباردهی به آزمایشگاه کمک کننده در زمینه ارزیابی انطباق محصولات می باشد. در ایران موسسه تحقیقات صنعتی و استاندارد ملی ایران و در انگلستان نیز سازمان اعتباردهی بریتانیا کار اعتباردهی آزمایشگاه های آزمون و نیز وظیفه کالیبراسیون را بر عهده دارند.
محل کالیبراسیون ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی
کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی هم در محل استفاده دستگاه و هم در محل آزمایشگاه کالیبراسیون می تواند صورت گیرد. البته بهتر است این کار در محل استفاده از دستگاه انجام شود تا مسائلی چون آسیب دیدن دستگاه در هنگام حمل و نقل، تغییر کردن شرایط محیطی در صحت و دقت کالیبراسیون تاثیری نداشته باشد.
انواع کالیبراسیون بر اساس کمیت مورد بررسی
انواع متفاوت کالیبراسیون بر اساس کمیت مورد نظر دسته بندی می شود.
کمیت نیرو
کالیبره کردن ماشین های مربوط به اعمال نیروی فشار مثل جک فشاری، ماشین اعمال نیرو های کششی مثل دستگاه های کشش و یونیورسل. کالیبره کردن لودسل های نیرو در وضعیت فشاری، خمشی و کششی.
کمیت حجم
کالیبره کردن پیپت، کالیبره کردن استوانه های مدرج.
جرم
کالیبراسیون باسکول و ترازو.
کمیت دما
کالیبراسیون دماسنج مدل تماسی و مقاومتی. کالیبره کردن حسگرهای رطوبت و دما.
ابعاد
کالیبراسیون کولیس ها و میکرومتر های داخل سنج، خارج سنج، عمق سنج. کالیبره کردن اندیکاتور، اهرمی و الک ها.
کمیت فشار
کالیبره کردن خلا سنج، کالیبراسیون فشارسنج توام با کشش (هیدرولیک و نیوماتیک).
